Positive Behavior Support

Positive Behavior Support (PBS) mag zich in het onderwijs in Nederland in een groeiende belangstelling verheugen. Doel van PBS is het creëren van veilig en voorspelbaar onderwijsklimaat waarbinnen leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit geldt zowel voor de leerprestaties als voor het gedrag op de school. PBS is een raamwerk voor een preventieve, schoolbrede benadering voor het bevorderen van positief gedrag van leerlingen. Methodes die reeds ingevoerd zijn op school kunnen goed ingepast in het raamwerk van PBS.

PBS is ontwikkeld aan de universiteit van Oregon en is inmiddels geïmplementeerd in duizenden scholen in de V.S. en in een groeiend aantal landen in Europa waaronder Nederland. Kenmerkend voor PBS is het zogenaamde piramidemodel en de 5 pijlers voor de aanpak van PBS nl:
Schoolbrede benadering van alle geledingen binnen de school.
Preventieve benadering gericht op het voorkomen van ongewenst gedrag en het bevorderen van positief, gewenst gedrag.
Vaststellen van kernwaarden, formuleren van positief gewenst gedrag, het aanleren van het betreffende gedrag en het belonen van het gewenste gedrag. Daarnaast het stellen van grenzen aan ongewenst gedrag met de daarbij behorende consequenties.
Planmatige aanpak op basis van gegevens die verzameld zijn binnen de school.
Partnerschap met ouders en samenwerking met de ketenpartners buiten de school.

De gedachte achter het piramidemodel is dat met een bij de school passende, goede vorm- geving van de 5 pijlers 80% van de leerlingen in de school positief gewenst gedrag laat zien en dat ook de leerprestaties voldoende tot goed zullen zijn. Voor 15% van de leerlingen zijn aansluitend hierop intensievere groepsinterventies nodig om het gewenste resultaat voor wat betreft gedrag en leer- prestaties te bereiken. Tot slot is er voor 5% van de leerlingen een individuele interventie nodig die aansluit op de voorgaande niveaus.

Het PBS – Traject

Oriëntatie
Allereerst vindt een gesprek plaats met de directie over de vragen en knelpunten die spelen binnen de school en over de wijze waarop PBS hiervoor een oplossing kan bieden. Vervolgens is er een bijeenkomst met het schoolteam waarin de PBS-Coach uitleg geeft over de inhoud en werkwijze van PBS.
Tot slot neemt de directie een besluit of ze PBS binnen de school wil implementeren.
De directie kan daarbij kiezen uit de volgende mogelijkheden:
Volledige implementatie van PBS binnen de school. Dit is een tweejarig traject.
De implementatie van bepaalde onder-delen van PBS binnen de school. Dit duur van dit traject is maximaal één jaar.

Volledig PBS-traject
De eerste stap bij de implementatie van PBS is het vormen van een PBS-team o.a. bestaande uit de directeur, leerkrachten en ouders. Het PBS-team heeft tot taak om Positive Behavior Support binnen de school te implementeren en te borgen. Het PBS-team wordt gedurende de gehele implementatie van PBS begeleid door de PBS-Coach.

Jaar 1 – de ‘groene’ interventies

De implementatie van PBS richt zich in het 1e jaar op alle leerlingen van de school. De interventies gericht op het bevorderen van positief gewenst gedrag bij alle leerlingen zijn zogenaamde ‘groene’ interventies die behoren tot het onderste, groene gedeelte van de piramide (zie voorkant). De inter-venties kunnen onderverdeeld worden in:
Positieve gedragsinterventies m.b.t. de algemene ruimtes in de school zoals de gang, hal, schoolplein, fietsenstalling, toilet, in- en uitgang van de school, gymlokaal en kleedkamer.
Positieve gedragsinterventies in de klas zoals m.b.t. het begin van de les, binnenkomen en weggaan, zelfstandig werken, vragen om hulp, gebruik van materialen, eten en drinken en toilet-gebruik.
Het PBS-team bepaalt op basis van de verzamelde data en een knelpuntenanalyse welke interventies successievelijk worden uitgevoerd. Gedurende het school monitort het PBS de resultaten. Op het eind van het schooljaar vindt een algehele evaluatie plaats.

Jaar 2 – de ‘gele’ en ‘rode’ interventies

In het 2e jaar worden de zogenaamde ‘gele’ en ‘rode’ interventies geïmplementeerd in de school.
De ‘gele’ interventies zijn bedoeld voor leerlingen die ondanks een goede implementatie van de ‘groene’ inter venties nog teveel ongewenst gedrag laten zien. Voor hen is een intensievere begeleiding nodig om het gewenste, positieve gedrag te tonen. Een voorbeeld een dergelijke interventie is Check-in, check. Bij deze interventie wordt meerdere keren per dag gecheckt of de leerling aan de positieve gedragsverwachtingen voldoet. Daarnaast voert de check-in, check-out coördinator zowel aan het begin als aan het eind van de dag een kort gesprek met de leerling over zijn/haar vorderingen.
De ‘rode interventies’ zijn bedoeld voor leerlingen met een complexe gedrags-problematiek die om een individuele aanpak vraagt. Van het gedrag wordt een zogenaamde functieanalyse gemaakt op basis waarvan een interventie wordt ontwikkeld die passend is voor de leerling. De analyse wordt zowel met besproken met de leerkracht van de leerling als zijn/haar ouders. Veelal is de schoolpsycholoog of (ortho)pedagoog nauw betrokken bij de uitvoering van de ‘rode’ interventies.

Kosten
Afspraken over de kosten van het traject worden gemaakt in onderling overleg en zijn mede afhankelijk van de intensiteit van de begeleiding.