Cursus ‘Versieren, verleiden en grenzen – het Vlaggensysteem’

Doel en relevantie

Met het gehele schoolteam ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie en werkwijze m.b.t.
veilig relationeel en seksueel gedrag en m.b.t. seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het adequaat kunnen interveniëren wanneer er sprake is van ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik.

LEERDOELEN

• • Kennis hebben van een holistische benadering van seksuele vorming als onderdeel van de persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren.
  • Kennis hebben van criteria waarmee de mate van seksueel grensoverschrijdend kan worden vastgesteld.
  • Vergroten van de handelingsbekwaamheid van de medewerkers van de school om adequaat pedagogisch te handelen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag.
  • Kennis hebben de juridische aspecten m.b.t. seksueel grensoverschrijdend gedrag.
  • Ingevoerd zijn in de wijze waarop de school interventies inzet wanneer er sprake is van ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik.

De relevantie voor de school is dat het gehele schoolteam beter is toegerust om lichte en ernstige vormen van grensoverschrijdend gedrag te behandelen als onderdeel van de lessen seksuele vorming. Daarbij is ook aandacht voor het vergroten van de seksuele weerbaarheid van jongeren die onvoldoende in staat zijn om hun eigen grenzen te bewaken. Daarnaast is het schoolteam beter toegerust om risicovolle situaties m.b.t. seksueel grensoverschrijdend gedrag te signaleren en interventies in te zetten om een incident of crisis binnen de school te voorkomen. Dit draagt bij aan de veiligheid binnen de school en het algemeen welbevinden van alle geledingen binnen de school.

Inhoud en werkwijze

Seksueel relationeel en intiem gedrag maakt onderdeel uit van de persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren. Lichte vormen van grensoverschrijdend seksueel gedrag kunnen gezien worden als exploratief gedrag waarbij het nodig is dat de leerkrachten dit gedrag in dialoog met de leerlingen corrigeren. Ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik vormen een inbreuk op de emotionele en fysieke integriteit van de leerling en kunnen leiden tot een incident of een crisis in de school. Voor de school is het van belang om adequaat te kunnen handelen bij seksueel grensoverschrijdend gedrag zowel in preventieve zin als wanneer er sprake is van een incident of crisis.

De cursus bestaat uit 1 dagdeel van 3 uur.

In de cursus komen de volgende onderdelen aan bod:
CASUISTIEK

• De deelnemers brengen eigen casuïstiek in van veilige en grensoverschrijdende vormen van relationeel seksueel gedrag in de klas en op school. Ze bespreken met elkaar uit hoe ze in deze situaties gehandeld hebben en wat voor effect dat had op de betreffende situatie. Verder bespreken de deelnemers in hoeverre ze zich handelingsbekwaam dan wel handelingsverlegen voelden in de betreffende situaties.
• De deelnemers bespreken aangereikte casussen en bepalen aan de hand van een aantal 6 criteria of er sprake is van een veilige of onveilige vorm van relationeel seksueel gedrag.
• De deelnemers bespreken aan de hand van een casus m.b.t. seksueel grensoverschrijdend gedrag hoe zij preventief kunnen handelen en wanneer ze moeten interveniëren eventueel met inzet van een incidententeam.

KENNISOVERDRACHT

• De holistische benadering van seksuele vorming als onderdeel van de persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren.
• De verschillende niveaus van seksueel grensoverschrijdend gedrag van licht grensoverschrijdend gedrag tot seksueel misbruik.
• De juridische aspecten van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
• De inbedding van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de lessen seksuele vorming.
• De werkwijze van de school waaronder van een incidententeam wanneer er sprake is van een incident of crisis tengevolge van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
• Informatie over lesprogramma’s en websites m.b.t. seksuele vorming.

INSTRUMENTEN OF TOOLS
Het Vlaggensysteem is een tool waarmee gewenst en verschillende niveaus van grensoverschrijdend gedrag vastgesteld kan worden. Het systeem bestaat uit een zestal criteria, een matrix en een normatieve lijst voor het seksuele gedrag van jongeren. Verder maakt het systeem gebruik van 4 kleuren bij de beoordeling van het seksuele gedrag en kaarten met een grote diversiteit aan casuïstiek. De medewerkers van de school kunnen a.d.h.v. dit systeem in onderlinge dialoog vaststellen om welke vorm van relationeel en seksueel gedrag het gaat.

BORGING

• Het bevorderen van gewenst relationeel en seksueel gedrag en het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag maakt onderdeel uit van het pedagogisch beleid van de school.
• Het bevorderen van gewenst relationeel en seksueel gedrag en het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag maakt onderdeel uit van de lessen seksuele vorming.
• Ernstige vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik maken onderdeel uit van het incident- en crisismanagement en het sociale veiligheidsplan van de school.
• Seksueel grensoverschrijdend gedrag maakt onderdeel uit van de protocollen op school m.b.t. gewenste omgangsvormen, seksuele intimidatie en seksueel misbruik.

Tijdens de cursus wordt er afwisselend gewerkt in kleine groepjes en in de hele groep.
Opmerkingen
De cursus is ontwikkeld op basis van de kennis en informatie die voorhanden is bij de landelijke en Vlaamse kenniscentra zoals Movisie, Rutgers, Sensoa en de Stichting School & Veiligheid. Daarnaast is er gebruik gemaakt van kennis uit wetenschappelijk onderzoek en van presentaties op verschillende wetenschappelijke congressen georganiseerd door de eerder genoemde landelijke kenniscentra. De cursus sluit aan op de cursus ‘Veilig en vertrouwelijk handelen bij Sexting’ en de cursus ‘incident- en crisismanagement op School’.